1850 Yıllık Antik Yapıda Restorasyon

ÇANAKKALE Boğazı’nda, Ezine ilçesi Dalyan köyü yakınındaki 2 bin 400 yıllık liman kenti Alexandria Troas Antik Kenti’nde, 1850 yıllık polygonal yapı, devam eden restorasyon çalışmasıyla eski formuna kavuşturuluyor.

Ezire’nin Dalyan köyü yakınında yer alan ve 2 bin 400 yıllık liman kenti olan Alexandria Troas Antik Kenti’nde; bu yılki kazı çalışmaları, 30 kişilik bir ekibin katılımıyla sürüyor. Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi, Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe koordinesindeki kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ve maddi desteğinin yanı sıra Çanakkale Valiliği, Ankara Üniversitesi ve İÇDAŞ A.Ş. desteğiyle gerçekleştiriliyor. Bu yılki kazılarda, antik kentin en önemli yapılarından biri olan bin 850 yıllık polygonal yapı devam eden restorasyon çalışmalarıyla birlikte eski formuna kavuşturuluyor.

‘İÇ KISMINDAKİ ONARIM ÇALIŞMALARI BÜYÜK ÖLÇÜDE TAMAMLANMAK ÜZERE’

Polygonal yapının Alexandria Troas Antik Kenti’nin en özellikli yapılardan biri olduğunu belirten Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe, “Bu yapıyla ilgili geçtiğimiz yıllarda ve bu yılda aslında pek çok çalışma yapıldı. Bu yıl da bu çalışmalar devam ediyor. 2024 yılı içerisinde, temmuz- ağustos aylarında yapının sanal ortamda ayağa kaldırılması, artırılmış gerçeklik metodu kullanılarak, bu teknolojide bunu gerçekleştirdik ve 1200 kadar ziyaretçimizle de paylaşmıştık. O tarihten sonra burada, yapının gerçek anlamda sağlamlaştırılması ve ileriki aşamada ayağa kaldırılması ilgili çalışmalara yönelik olarak duvarlardaki taş boşalmaları, derzler, derzlerdeki boşluklar, duvar sıvalarındaki dökülmelere yönelik çalışmalara ağırlık ve hız verdik. Bunlar insan ya da hava kaynaklı deformasyonlar, bozulmalar olabiliyor. Şu an 3 restoratör arkadaşımızla yaklaşık 1,5 aydır bu çalışmaları yürütüyoruz. Mekanın iç kısmındaki onarım çalışmaları büyük ölçüde tamamlanmak üzere. Sonrasında 12 köşeli yapıyla ilintili mekanlar ve yapılarda çalışmalarımız devam edecek” dedi.

‘3 BOYUTLU BİR GÖRSELLİĞE ULAŞMASI KONUSUNDA ALTYAPI HAZIRLIYORUZ’

Bu yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hayata geçirilen ‘Geleceğe Miras Projesi’ ile kazı çalışmalarında yeni bir adım atıldığını kaydeden Prof. Dr. Öztepe, “Proje kapsamında bütçeler kazılara aktarılmaya başladığı için biz de çalışma sürelerimizi uzattık. Bu yıl iklim koşullarını elverdiği sürece yıl sonuna kadar hem arkeolojik kazı araştırmalarında hem de onarım çalışmalarında bahsettiğim türde faaliyetler devam edecek. Biz de aralık ayının elverdiği son zamanına kadar arkadaşlarımızla birlikte sahada olmaya devam edeceğiz. Polygonal yapı ya da 12 köşeli yapı dediğimiz hala fonksiyonuyla ilgili gerçek anlamda tartışmaların yürütüldüğü bir yapıdan söz ediyoruz. Daha önce yapılan yayınlarda farklı amaçlarla kullanıldığı ileri sürülmüştü. Biz bu yıl itibariyle yeni bir çalışma başlattık. Yeni ölçümler, yeni detay değerlendirmeler yaptık. Bu işin bir boyutu, bunun dijital ortamda ayağa kaldırılması bir boyutu ama yapının gelecekte 3 boyutlu bir görselliğe ulaşması konusunda da ilgili çalışmaların altyapısını hazırlıyoruz” diye konuştu.

‘BUGÜNKÜ HALİYLE YAKLAŞIK 1850 YILLIK BİR GEÇMİŞE SAHİP’

Yapının bugünkü haliyle yaklaşık 1850 yıllık bir geçmişe sahip olduğunun altını çizen Kazı Başkanı Prof. Dr. Öztepe, “İlk MS 2’inci yüzyılın ortasında İmparator Hadrian döneminde inşa edilmiş. O tarihten sonra uzunca süre belki 4’üncü yüzyıla kadar yapı ilk fonksiyonuyla kullanılmaya devam edilmiş ama 4’üncü yüzyılda kentin ve tüm Akdeniz coğrafyasında Hıristiyanlığın ortaya çıkmasıyla birlikte belki yapıda da dini amaçlı bir fonksiyon değişikliğine gidildiğini söyleyebiliriz. Burasının geç dönemde doğuda ve batıdaki girişlerin kapatılarak sadece kuzeyden bir girişle sağlanan kendi içine kapalı bir belki ibadet yapısı halde dönüştürüldüğünü düşünebiliriz.”