Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadelesi

Gelir İdaresi Başkanlığı, yüksek gelir elde eden ve lüks tüketimde bulunan ancak buna uygun vergi ödemeyen mükellefleri dikkatle izlemeye devam ediyor. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacıyla, özellikle turizm bölgelerindeki lüks harcamalar üzerinde yoğunlaşan Başkanlık, özel yat ve tekne satışlarını da inceleme altına aldı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan elde edilen verilerle, uluslararası bilgi değişimi çerçevesinde toplanan bilgiler, Gelir İdaresi’nin kendi verileriyle çapraz kontrole tabi tutuldu. Bu incelemeler sonucunda, 2021-2023 yılları arasında gerçekleşen satışların büyük bir kısmında yüksek miktarda vergi kaybı tespit edildi.

Riskli mükelleflere odaklanan Başkanlık, söz konusu üç yıl içerisinde 45 binden fazla özel tekne ve yat satışının yapıldığını belirledi. Lüks taşıtların sigorta verileri ve kasko değerleri de detaylı bir şekilde incelenerek, bu analizlerin saha çalışmalarıyla desteklendiği saptandı. Bu süreçte, satışların gerçek bedellerinin beyanlara yansımadığı ortaya çıktı.

• Analizler sonucunda, 15 bin gerçek kişi ve 1527 şirketin özel tekne ve yat satışlarında beyan edilen satış bedeli ile gerçek satış fiyatı arasında büyük farklar bulundu.
• Bu mükelleflerin para transferleri de inceleme altına alınırken, ilk tespitlere göre 1,4 milyar liralık kayıt dışı hasılat belirlendi.

Gelir Vergisi Kanunu’na göre, gemi ve yat gibi taşıtların elden çıkarılmasından doğan kazançlar, değer artışı kazancı olarak kabul edilmektedir. Yat ve tekneleri aldıkları tarihten itibaren 5 yıl içinde elden çıkaran mükellefler, alış maliyetleri ile satış bedeli arasındaki fark üzerinden vergilendirilmekte, eğer bu satışlar ticari kazanç sayılırsa, hem gelir veya kurumlar vergisi, hem de satış bedeli üzerinden ayrıca KDV alınması gerekmektedir.

Yeni Denetim Yöntemleri

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konuyla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, “Çok kazanan ancak az vergi verenlerin kapısını çalmaya devam ediyoruz. Kayıt dışı ekonomiyle mücadelemiz sektör sektör genişliyor. İncelemeler sonucunda, satış bedellerini düşük gösterenlerden gerekli vergi ve cezaları talep edeceğiz.” dedi.

Gelir İdaresi’nin bu alandaki çalışmalara devam edeceğini ve yeni denetim yöntemlerinin de hayata geçirileceğini belirten Şimşek, şu ifadeleri kullandı: “Kayıt dışılığın neden olduğu haksız rekabeti ve vergi kaybını gidermek için sektörel saha denetimlerimizi yoğun bir şekilde sürdürüyoruz. Vergilendirilmeyen kazançla çok harcayanları, lüks harcama yapan ancak vergi matrahını düşük gösterenleri yakından izlemeye devam edeceğiz. Kayıt dışı kazançların peşindeyiz. Vergide adaleti ve etkinliği artırmak amacıyla kayıt dışılıkla mücadelemiz hız kesmeden sürecek.”